Ժողովուրդների միջև հարաբերությունների պատմությունը պետք է ուսումնասիրել փաստերի հիման վրա․Պուտին
Ռուսաստանի, Բելառուսի, Ուկրաինայի և Լեհաստանի ժողովուրդների դարավոր հարաբերությունների պատմությունը պետք է վերլուծվի հաստատված պատմական փաստերի հիման վրա, որպեսզի անցյալի իրադարձությունները դիտավորյալ աղավաղման և շահարկման առարկա չլինեն, նշել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը։ Այս մասին նա ասել է երեքշաբթի օրը Մոսկվայում բացված «1919-1921 թվականների լեհ-սովետական պատերազմ. Ռիգայի խաղաղության պայմանագիր» պատմավավերագրական ցուցահանդեսի ժամանակ կազմակերպիչներին և մասնակիցներին ուղղված ողջույնի խոսքում:
Ցուցահանդեսը նվիրված է Խորհրդային Ռուսաստանի և Լեհաստանի միջև հակամարտության զինված առճակատմանը և դիվանագիտական կարգավորմանը: Ցուցահանդեսի բացմանը պետության ղեկավարի ողջույնը կարդացել է «Ռոսարխիվի» ղեկավար Անդրեյ Արտիզովը:
Այսօր մենք տեսնում ենք, որ Եվրոպայի այն ժամանակվա վերաբաշխումը, որը հաճախ կամայական, անարդար սահմանների գծումը հանգեցրեց պետությունների միջև առճակատման ավելացմանը, նպաստեց նոր համաշխարհային պատերազմի համար պայմանների ստեղծմանը», – ասել է Պուտինը:
Խորհրդային կողմը ստիպված էր համաձայնվել, որ Լեհաստանը ստանում է ներկայիս Բելառուսի տարածքի կեսը և ժամանակակից Ուկրաինայի մեկ քառորդը, ավելացրել է Պուտինը:
«Բելառուսական և ուկրաինական հողերը այլ պետության կազմ տեղափոխելը չէր համապատասխանում ստեղծված էթնիկ, մշակութային, սոցիալական իրողություններին, մի կողմից նպաստում էր տեղի բնակչության նկատմամբ խտրականությանը, իսկ մյուս կողմից՝ ծայրահեղ ազգայնական գաղափարների ակտիվացմանը։ Մենք հիշում ենք նաև Կարմիր բանակի գերեվարված զինվորների ողբերգական ճակատագիրը, որոնց զգալի մասը զոհվեց լեհական ճամբարներում», -նշել է նա:
«Ակնհայտ է, որ անհրաժեշտ է փաստաթղթավորված պատմական փաստերի հիման վրա հավասարակշռված, օբյեկտիվ վերլուծություն ռուս, բելառուսական, ուկրաինացի, լիտվացի և լեհ ժողովուրդների դարավոր հարաբերությունների վրա», – շեշտեց Պուտինը:
Նրա խոսքով՝ ներկայիս ցուցահանդեսը ևս մեկ քայլ է անցյալի բարդ էջ շրջելը հնարավոր դարձնելու ուղղությամբ, «որպեսզի մեկ դար առաջ տեղի ունեցած իրադարձությունները դիտավորյալ աղավաղման և շահարկման առարկա չդառնան և պետությունները չբաժանեն»:
Ցուցահանդեսին ներկայացված փաստաթղթերի մեծ փաթեթը թույլ է տալիս անկողմնակալ կերպով նայել պատմական անցյալի իրադարձություններին, հրաժարվել դրանց քաղաքականացումից՝ գնահատելով դրանք որոշակի դարաշրջանի համատեքստում:
Այցելուների ուշադրությանն է ներկայացվել պատմական փաստաթղթերի լայն բազա՝ Ռուսաստանի հասարակական-քաղաքական պատմության պետական արխիվից, Ռուսաստանի պետական ռազմական արխիվից, Ռուսաստանի Դաշնության պետական արխիվից, Ռուսաստանի ժամանակակից պատմության պետական արխիվից և այլ դաշնային արխիվներից, Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին քաղաքականության և Ռուսաստանի կայսրության արտաքին քաղաքականության արխիվից, Ռուսաստանի Արտաքին գործերի նախարարության պատմական և վավերագրական դեպարտամենտից, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի արխիվից, Բելառուսի պետական արխիվներից:
